I Benlan
Dewch i’r dre fach hon ar bnawn dydd Sul,
yn eich siorts mawr llac, yn eich siwtiau cul.
Dewch i neuadd newydd fu yma ers pan
ddôi llawnder y llanw at odrau Penlan.
Dydi’r nos ddim yn brathu: pan fydd farw’r dydd
bydd y muriau’n lloches i Gymry rhydd.
Dewch i chwilio am uchelwyr, a chael bod pawb yn un:
y lleiaf un ohonom yn llinach arglwyddi Llyn.
Treuliwn oriau gwallgo rhwng y waliau gwyn:
wnaiff daeargrynfeydd ddim ysgwyd fan hyn.
Gwres tân Glyndwr i’w deimlo ’Mhentre Poeth:
wedi llosgi’r eithin mae’r tir yn noeth
ac mae digon o le i ni godi’n tai
efo cerrig yr Imbyll (pedwar llawr, a dim llai).
Mentrodd dynion wthio’r môr yn ei ôl,
gwneud mur er mwyn ennill daear a dôl;
gwneud gwestai, a phyllau a phromenâd,
gwneud pwyllgor, tram, marchnad, plaid i godi gwlad.
Rydan ni yma’n ffeirio geiriau ffôl
am fod gwyr a’u gweision, ganrifoedd yn ôl,
’di rhoi carreg ar garreg, cydio stryd wrth stryd yn dre –
gweld cyfle, gweld cartref, ac adeiladu’r lle.
Gwneud llongau: mynd â cherrig a hogiau i’r byd,
i Baris a Llundain, a dychwelyd mewn pryd
i gael cwrw a choelcerth ar y Groes neu’n Ben Garn.
A down ninnau i’r dre, i ddawnsio, i bledu barn
yn hyf ar ein gilydd. Mae’r neuadd yn wen,
yn olau, yn eang: ddaw’r nos byth i ben.
A chyn bore fory, pan ddifarwn ni’r dydd,
gawn ni setlo mewn darn bach o’r Gymru rydd.
Y Prifardd Guto Dafydd