John Roberts - Tynnwr Lluniau

Ioan W. Gruffydd yn cofio'r tynnwr lluniau . . .

John Roberts

Yn Nhŷ Newydd, Pen-y-Clogwyn, Aber-erch, nid nepell o dref Pwllheli, y ganed ac y maged John Roberts, a hynny yn nyddiau cyntaf mis Gorffennaf, 1810. Mae'r cofnod yn Llyfr Bedyddiadau Eglwys Aber-erch yn adrodd yn Saesneg am ei fedyddio ar Orffennaf 15, 1810, gan nodi mai mab ydoedd i William Roberts a'i wraig, Eleanor, o'r Tŷ Newydd. Ychydig oedd yr addysg a dderbyniodd, tebyg, meddai Myrddin Fardd yn Hanes Enwogion Sir Gaernarfon, "i'r ychydig addysg . . . a roddid i fechgyn tlodion y dyddiau hynny, yn ysgol Troed yr Allt, Pwllheli. Yn go ifanc, fodd bynnag, amlgodd ei ddawn fel tynnwr lluniau. Yr oedd yn ŵr tal o gorff. Ymhyfrydai mewn tynnu lluniau byd natur. Bu'n paentio palasau, cerbydau ac arfbeisiau'r uchelwyr. Bu'n paentio'r awyddion sydd ar dafarndai Llŷn ac Eifionydd. Bu'n tynnu lluniau llongau porthladdoedd Pwllheli a Phorthmadog. Ef a enillodd y wobr yn Eisteddfod Madog ym 1851 am y paentiad gorau o arfbais Owen Gwynedd. Bu John Roberts farw ar Hydref 16, 1884 yn 74mlwydd oed. Mae bedd ei briod ac yntau yn hen Fynwent Llanystumdwy rhwng dwy ywen.

Enwogion